Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami definiuje zabytek jako nieruchomość lub rzecz ruchomą ich części, lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związanego z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

W wielu przypadkach interes społeczny zachowania zabytku, leżący u podstaw działań konserwatora zabytków, stoi w sprzeczności z interesem właściciela lub użytkownika. Jednakże rozbieżności te, pojawiające się często na etapie uzgodnień działań inwestycyjnych (remontów, przebudów itp.), nie powinny stanowić wytłumaczenia dla braku działań zabezpieczających zabytek przed uszkodzeniem lub zniszczeniem. Jego zabezpieczenie i utrzymanie w jak najlepszym stanie oraz prowadzenie prac remontowych zostało wymienione w jednym z pierwszych artykułów przytoczonej ustawy, jako podstawa właściwej opieki nad zabytkiem. W kwestii bieżącego utrzymania obiektu czy wykonywania podstawowych prac zabezpieczających nie może więc być mowy o żadnym kompromisie. Prace te powinny być wykonane bez względu na dalsze plany oraz inne trudności. W przypadku braku reakcji właściciela urzędy powinny podejmować wszelkie działania zmierzające do egzekucji właściwej opieki nad zabytkiem, także z zastosowaniem przepisów karnych.

W ostatnim czasie w powiecie brzeskim prokuratury rejonowe wszczęły kilka postępowań w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia w zakresie niszczenia, uszkadzania oraz braku właściwego zabezpieczenia zabytków. Działania te są wynikiem m.in. zgłoszeń starosty brzeskiego, tj. w sprawie kradzieży elementów z zabytkowego budynku przy ulicy Piastowskiej 16 w Brzegu (dawnej przychodni). Jednakże nie będą one miały charakteru jednorazowego. Starosta brzeski będzie w sposób bieżący monitorował stan zachowania najbardziej zagrożonych obiektów i jeżeli po terminach złożenia zawiadomień do prokuratury będzie on ulegał dalszemu pogorszeniu lub zabytek nie będzie w dalszym ciągu zabezpieczony, o fakcie tym systematycznie będą informowane stosowne organy administracji publicznej.

Obecnie, w związku z brakiem właściwego zabezpieczenia jednego z zabytkowych budynków i wynikłym z tego faktem pożaru, przygotowywane jest kolejne zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.

Radosław Preis

Główny Specjalista ds. Ochrony Zabytków

Wydrukuj stronę